Başlığın diğer anlamları için Toprak (anlam ayrım) sayfasına bakınız.

Toprak, bitki örtüsünün beslendiği kaynakların ana deposudur.

Toprağın üst tabakası insanların ve diğer canlıların beslenmesinde temel kaynak teşkil etmektedir. Bir gram toprağın içerisinde milyonlarca canlı bulunmakta ve ekosistemin devamı için bunların hepsinin ayrı önemi bulunmaktadır. Toprağın verimliliğini sağlayan ve humusça zengin olan toprağın 10 cm lik üst tabakasıdır. Bilimsel anlamda toprak bir karışımdır

Dünyadaki toprakların ancak 1/10'inde üretim yapılabilmektedir. Türkiye'nin arazi varlığının ise yaklaşık %36'sı işlenmekte, %28'i çayır ve mera, %30'u orman ve fundalık olup, geriye kalan bölümü diğer araziler içinde yer almaktadır. Ekilebilir arazinin ancak %11'i sulanabilmektedir.

Türkiye'de toprak kullanımı [değiştir]

• İşlenen tarım arazisi: % 36
• Çayır ve mera: % 28
• Orman ve fundalık: % 30
• Diğer: Toprak en önemli doğal kaynaklardan birisi olup; tarım dışı amaçlarla kullanılması, ağır metallerle kirlenmesi ve erozyon sonucu oluşan etkilerle kayıplara uğramakta ve verim düşmektedir. Kaybedilen toprakların yeniden kazanılması çok zordur. 1 cm. kalınlıkta ki toprak ancak birkaç yüzyılda oluşabilmektedir.

 

Toprak Katmanları [değiştir]

Sağlıklı bir toprak,genel olarak dört ana katmandan oluşur.

Topraktaki bu katları dört katlı bir evin asansör sistemine benzetebiliriz.Asansörde aşağıdan yukarıya ya da yukarıdan aşağıya nasıl bir gidiş geliş söz konusu ise,topraktabakaları arasında da böyle bir gidiş söz konusudur.

 

Topraktaki katmanları A,B,C,D katları olarak adlandırdığımızda,A toprağın işlendiği kısım,

yani tarım yapıldığı yer.Bu bölümü karaların üstünü örtenince bir deri tabakasına benzetebiliriz.

A katmanı aynı zamanda toprağın en verimli kısmı.Bütün canlıları ve değişimle ortaya çıkan maddeleri kapsıyor.

A katmanındaki tuz,kireç,kil gibi sularda çözünen maddeler,yağmur sularıyla toprağın alt kısımlarına taşınıyor.Bu nedenle A katmanının altındaki B katmanı,birikme bölümü,yani tarımın yapılmadığı yerdir.

B katmanında humus,bitki kökü ve canlı yoktur.A katmanının erozyonla yitirildiği yerlerde B katmanı ortaya çıkıyor.

A ve B katmanı binlerce yılda ortaya çıkan esas toprağı oluşturuyor.C katmanında henüz tam ayrışmamış ana malzeme bulunuyor.Bu katmanda kayaca ait iri parçalar bulunuyor.Ama canlı yok.